ក្រុមពាណិជ្ជកថា កម្ពុជារងពន្ធខ្ពស់បំផុតពីលោក ត្រាំ ប៉ុន្តែការផលិត “មិន” ត្រឡប់មកសហរដ្ឋអាមេរិកវិញទេ

ដោយ Lori Ann LaRocco
ចំណុចសំខាន់៖
• កម្ពុជារងអត្រាពន្ធខ្ពស់បំផុតក្នុងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មសកលរបស់ប្រធានាធិបតី ត្រាំ គឺ ៤៩% ទោះបីជាអតិរេកពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួនជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកមានកម្រិតទាបធៀបនឹងប្រទេសដទៃទៀតក៏ដោយ។
• ក្នុងចំណោមអ្នកលក់រាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលនាំចូលពីរោងចក្រកម្ពុជាគឺម៉ាកយីហោ UNDER ARMOUR, LULULEMON, BLACK & DECKER, HUGO BOSS, EDDIE BAUER, DOLLAR GENERAL និង BASS PRO SHOPS នេះបើយោងតាមទិន្នន័យគយ។
ក្រុមពាណិជ្ជក តំណាងឱ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ដែលពឹងផ្អែកលើការផលិត នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានប្រាប់សារព័ត៌មាន CNBC ថា រោងចក្រ និងកម្មករកំពុងតស៊ូដើម្បីការរស់រានមានជីវិតផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ប៉ុន្តែការផលិតគឺ “នឹងមិនត្រលប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញជាដាច់ខាត ក្នុងចំណោមគោលដៅកំពូលសម្រាប់ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ និងរដ្ឋបាលរបស់គាត់ក្នុងការវាយលុកដៃគូពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងពន្ធដ៏ខ្ពស់បំផុត គឺការនាំយកសមត្ថភាព ផលិតនៅអាស៊ី មកសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ទោះបីជាវាមកក្នុងទីផ្សារ និងតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចក្នុង រយៈពេលខ្លីក៏ដោយ។ អត្រាពន្ធខ្ពស់បំផុតនៃផែនការពាណិជ្ជកម្មថ្មី គោលដៅនោះទំនងជាមិនអាចទៅរួចទេ។
ខណៈពេលដែលអត្រាពន្ធ ៤៩% ដែលរដ្ឋបាល ត្រាំ កំពុងដាក់លើទំនិញកម្ពុជានឹងនាំឱ្យមានវិបត្តិអត្ថិភាពសម្រាប់រោងចក្រ និងកម្មករកម្ពុជាដែលមានកម្រិតទាប រួមចំណែកដល់ប្រាក់ចំណូលសកល ការស្តារការផលិតឲ្យត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកឡើងវិញនឹងមិនកើតឡើងនោះទេ នេះបើយោងតាមក្រុមពាណិជ្ជកដែលតំណាងឱ្យផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកម្មលក់រាយ។
CASEY BARNETT ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកនៅកម្ពុជា ដែលជាសមាគមពាណិជ្ជកម្មតំណាងឱ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ដែលផលិតនៅកម្ពុជាបាននិយាយថា “ពួកគេនឹងមិនត្រលប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញទេ” ។ BARNETT បាននិយាយថា “ខ្ញុំមិននឹកស្មានថា ជនជាតិអាមេរិកចង់អង្គុយ ហើយដេរខោជើងវែងច្រើនម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃនោះទេ”។
BARNETT បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុនផលិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បាននិងកំពុងសម្លឹងមើលប្រទេសផ្សេងទៀតដើម្បីកាត់បន្ថយពន្ធ ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិកមិនស្ថិតក្នុងចំណោមជម្រើសនោះទេ។ ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនកំពុងស្វែងរកការផ្លាស់ប្តូរខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់ពួកគេទៅកាន់ប្រទេសអេហ្ស៊ីប អនុតំបន់សាហារ៉ាអាហ្វ្រិក ឥណ្ឌា និងឥណ្ឌូនេស៊ី។ ក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀតកំពុងធ្វើចលនាកាន់តែយឺត ដោយគិតថាអាចនឹងមានការបញ្ច្រាសពន្ធ។
យោងតាម BARNETT បានឱ្យដឹងថា រោងចក្រនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនមានមធ្យោបាយល្អទេសម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដោយកំពុងស្វែងរកមធ្យោបាយដើម្បីរស់រានសម្រាប់ប៉ុន្មានខែខាងមុខ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “រោងចក្រកាត់ដេរដែលប្រើកម្លាំងពលកម្មនៅទីនេះ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនអាចបន្តដំណើរការជាមួយនឹងពន្ធបន្ថែម ៤៩ ភាគរយបានទេ។ ពួកគេមិនអាចរស់បានទេ ហើយកំពុងស្វែងរកជម្រើសផ្សេងទៀត”។
សម្រាប់ពេលនេះ យ៉ាងហោច ណាស់មិនមានការបញ្ជាទិញថ្មីណាមួយទេ។ លោក BARNETT បានបន្ថែមថា “ការបញ្ជាទិញត្រូវបានផ្អាក។ មនុស្សគ្រប់គ្នាកំពុងប្រឈមមុខនឹងភាពមិនប្រាកដប្រជា ហើយពួកគេចង់រង់ចាំបន្តិចដើម្បីមើលពីរបៀបដោះស្រាយ” BARNETT បានបន្ថែម។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងធ្វើការលើជំហានមួយចំនួនដើម្បីកាត់បន្ថយសម្ពាធ ដូចជាគោលនយោបាយសារពើពន្ធ រួមទាំងឥណទានពន្ធ។
ម៉ាកយីហោ UNDER ARMOUR, RAWLINGS SPORTING GOODS, LULULEMON, BLACK & DECKER, HUGO BOSS, HEARTH & HOME, EDDIE BAUER, DOLLAR GENERAL, DIAGEO, ASICS, ADIDAS និង BASS PRO SHOPS ស្ថិតក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនលក់រាយដែលនាំចូលពីប្រទេសកម្ពុជាទៅកាន់អាមេរិកខាងជើង នេះបើយោងតាមទិន្នន័យគយពី IMPORTGENIUS ។ មានបញ្ជីទំនិញដែលនាំចូល ពីសម្លៀកបំពាក់ រហូតដល់ស្បែកជើង ទំនិញធ្វើដំណើរ កង់ ផលិតផលកសិកម្ម គ្រឿងសង្ហារឹម បន្ទះស្រូបពន្លឺព្រះអាទិត្យ សំបកកង់ និងទូចាន។
រំពឹងថានឹងមានការផ្អាកនៅក្នុងការសម្រេចចិត្តប្រតិបត្តិ
ANDREI QUINN-BARABANOV ដែលជាអ្នកដឹកនាំការអនុវត្តឧស្សាហកម្មខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់នៅ MOODY’S និយាយថា ទោះបីជាក្រុមហ៊ុនផលិតក្នុងតម្លៃថោកតាមដែលអាចធ្វើបានក៏ដោយ ការផ្លាស់ទីកន្លែងនៃសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់គឺជាការវិនិយោគដ៏សំខាន់មួយ។
“ការវិនិយោគខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់គឺមានន័យថាមានរយៈពេលយូរជាងនេះ ហើយនៅពេលដែលអ្នកមានភាពមិនប្រាកដប្រជាខ្លាំងដូចនេះ អ្នកទំនងជាមិនធ្វើការសម្រេចចិត្តទាំងនេះទេ។ ក្រុមហ៊ុននឹងរង់ចាំមើលថាតើការឆ្លើយតបពន្ធនឹងទៅជាយ៉ាងណាពីប្រទេសផ្សេងៗ ក៏ដូចជាការរឹតបន្តឹងមិនមែនពន្ធដែលពួកគេនឹងដាក់លើក្រុមហ៊ុនអាមេរិក។ អ្នកនឹងមានការសម្រេចចិត្តប្រតិបត្តិតិចតួចណាស់។”
សេតវិមានបានអះអាងថា ពន្ធរបស់កម្ពុជាលើសហរដ្ឋអាមេរិកឡើងដល់ ៩៧% ដែលជាការទាមទារដែលមានជម្លោះតាមប្រទេស ក៏ដូចជាប្រភពទិន្នន័យពន្ធជាច្រើន រួមទាំងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកផងដែរ។ ក្រុមសង្កេតការណ៍នៃសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះ ធ្វើការសិក្សាទិន្នន័យពាណិជ្ជកម្មផងដែរ បាននិយាយថា ផលិតផលប្រើប្រាស់មួយចំនួនដូចជាអាហារសម្រន់ គ្រឿងសម្អាង និងរថយន្តអាចឃើញពន្ធខ្ពស់ជាងមធ្យមភាគរហូតដល់ ៣៥% នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ពន្ធមធ្យមរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើទំនិញកម្ពុជាគឺ ២,៦% បើធៀបនឹងពន្ធមធ្យមរបស់កម្ពុជាលើទំនិញអាមេរិកប្រហែល ៨%។
SCOTT BESSENT រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរតនាគារជាតិបាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារលើ សារព័ត៌មាន CNBC ថា រដ្ឋបាលបានបន្តអះអាងថា ការវិលត្រឡប់នៃផលិតកម្មទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកវិញនៅទីបំផុត នឹងនាំទៅរកប្រាក់ចំណូលកាន់តែច្រើនសម្រាប់សហរដ្ឋ អាមេរិក “ប្រសិនបើយើងដាក់ជញ្ជាំងពន្ធនោះ គោលដៅចុងក្រោយគឺដើម្បីនាំយកការងារត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ប៉ុន្តែក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ យើងនឹងប្រមូលពន្ធយ៉ាងច្រើន” ។ “ប្រសិនបើយើងជោគជ័យ ពន្ធគយនឹងក្លាយជាដុំទឹកកករលាយមួយ ពីព្រោះអ្នកកំពុងយកប្រាក់ចំណូល ដោយសាររោងចក្រផលិតត្រូវបានសាងសង់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយវាគួរតែមានភាពស៊ីសង្វាក់គ្នាខ្លះរវាងពន្ធដែលយើងចាប់ផ្តើមជាមួយឧស្សាហកម្មថ្មីពីពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍ នៅពេលដែលពន្ធធ្លាក់ចុះ។”
ANDRE C. WINTERS ស្ថាបនិក និងជានាយកក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សា និងក្រុមហ៊ុនរៀបចំផែនការខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ HUDSONWINTERS ថ្មីៗនេះបានប្រាប់ CNBC ថាគាត់មានការរំពឹងថាក្រុមហ៊ុននឹងនាំយកផលិតកម្មត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញជាប្រញាប់។លោក WINTERS បាននិយាយថា “សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះមិនមែនជាការលើកទឹកចិត្តឱ្យត្រលប់មកសហរដ្ឋអាមេរិកវិញទេ” ។ “ក្រុមហ៊ុននឹងសម្លឹងមើលទៅប្រទេសផ្សេងទៀតដែលកំពុងរងការវាយតំលៃទាប។ ប្រសិនបើខ្ញុំបង់ពន្ធ ៤០% នៅវៀតណាម ហើយខ្ញុំអាចទទួលបានពន្ធ ២០% នៅប្រទេសផ្សេង ខ្ញុំនឹងទៅទីនោះ ព្រោះនៅទីបញ្ចប់ វានៅតែថោកជាងការត្រលប់មកអាមេរិកវិញ”។
តើប្រទេសណាខ្លះយកពន្ធអ្វីមកលើសហរដ្ឋអាមេរិក?
ភាគច្រើននៃការគណនាពន្ធ “ទៅវិញទៅមក” របស់សេតវិមាន ខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំងពីមធ្យមភាគរបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។
BARNETT បាននិយាយថា អតិថិជនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងឈរជើងយ៉ាងហោចណាស់ផ្នែកមួយនៃច្បាប់នេះ ដូចគ្នានឹងក្រុមហ៊ុនជាច្រើនបានរងការព្រមាន។
លោកបានបន្តថា៖ “ជាអកុសល វានឹងជំរុញតម្លៃទំនិញសម្រាប់អតិថិជនអាមេរិក”។ “ប្រទេសកម្ពុជាបានជួយគ្រួសារអាមេរិកាំងទិញសម្លៀកបំពាក់ទៅសាលាទាំងនោះក្នុងតម្លៃសមរម្យ។ ពន្ធគយទាំងនេះរឹតតែដំឡើងថ្លៃសម្រាប់គ្រួសារអាមេរិក និងមិននាំផលិតកម្ម ត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ”។
ការនាំយកផលិតកម្មត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ មិនមែនជាហេតុផលតែមួយគត់សម្រាប់ផែនការពន្ធរបស់លោក ត្រាំ នោះទេ នេះបើយោងតាមប្រធានាធិបតី ត្រាំ និង ទីប្រឹក្សាពាណិជ្ជកម្មរបស់គាត់ ជាមួយនឹងការកាត់បន្ថយឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម និងបំណុលរបស់ប្រទេស និងការអនុញ្ញាតឱ្យកាត់បន្ថយពន្ធ ក៏មានសារៈសំខាន់ចំពោះយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ពួកគេ ហើយនោះបានក្លាយទៅជាច្បាស់លាស់ នៅពេលដែលប្រទេសនានាចាប់ផ្តើមផ្តល់សម្បទានពន្ធ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាបានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ទៅកាន់រដ្ឋបាល ត្រាំ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃថ្មីៗនេះ ដោយបង្ហាញពីការកាត់បន្ថយអត្រាពន្ធសំខាន់ៗសម្រាប់ទំនិញអាមេរិក។ វៀតណាមបានផ្តល់ការយកពន្ធលើការនាំចូលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកត្រឹម 0% ជាការផ្តល់ជូនដែលលោក ត្រាំ បានកត់សម្គាល់ ប៉ុន្តែរដ្ឋបាល ត្រាំ បានបញ្ជាក់ក្រោយមកថានឹងមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់រដ្ឋបាលដើម្បីដកពន្ធថ្មីរបស់ខ្លួនទេ។
ទីប្រឹក្សាពាណិជ្ជកម្មសេតវិមានលោក PETER NAVARRO បាននិយាយកាលពីថ្ងៃចន្ទក្នុងបទសម្ភាសន៍ CNBC ថាឱនភាពពាណិជ្ជកម្មនិង “ការក្លែងបន្លំមិនមែនពន្ធ” គឺមានសារៈសំខាន់ដូចគ្នានេះបើយោងតាមទីប្រឹក្សាពាណិជ្ជកម្មសេតវិមានលោក PETER NAVARRO កាលពីថ្ងៃច័ន្ទក្នុងបទសម្ភាសន៍ CNBC ក្នុងការច្រានចោលការសន្និដ្ឋាននៃការផ្តល់ជូនរបស់វៀតណាម។
ក្នុងការប្រៀបធៀបឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម កម្ពុជាស្ថិតក្នុងលំដាប់ទាបក្នុងបញ្ជី បើធៀបនឹងប្រទេសផលិតខ្នាតអន្តរជាតិជាច្រើន។ យោងតាមការិយាល័យតំណាងពាណិជ្ជកម្មសហរដ្ឋអាមេរិកបានឱ្យដឹងថា ពាណិជ្ជកម្មទំនិញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយកម្ពុជាមានចំនួនសរុបប្រមាណ ១៣ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ។ ការនាំចេញទំនិញរបស់សហរដ្ឋ អាមេរិកមកកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ មានចំនួន ៣២១.៦ លានដុល្លារ កើនឡើង ៤.៩% (១៤.៩ លានដុល្លារ) ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣ ។ ទំនិញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបាននាំចូលពី កម្ពុជាមានចំនួនសរុប ១២.៧ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ កើនឡើង ៩.៣% (១.១ ពាន់លានដុល្លារ) ពីឆ្នាំ ២០២៣។ ទំនិញរបស់កម្ពុជាមានចំនួន ២១២.៣ ពាន់លានដុល្លារ។ ហើយមិនស្ថិតក្នុងកំពូលទាំង ១០ នៃឱនភាពពាណិជ្ជកម្មនោះទេ។
ឱនភាពពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក តាមប្រទេស (គិតជាពាន់លានដុល្លារគិតត្រឹមខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៤)
១. ប្រទេសចិន (-២៩៥.៤)
២. ម៉ិកស៊ិក (-១៧១.៨)
៣. វៀតណាម (-១២៣.៥)
៤. អៀរឡង់ (-៨៦.៧)
៥. អាល្លឺម៉ង់ (-៨៤.៨)
៦. តៃវ៉ាន់ (-៧៣.៩)
៧. ជប៉ុន (-៦៨.៥)
៨.កូរ៉េ ខាងត្បូង (-៦៦)
៩.កាណាដា (-៦៣.៣)
១០. ប្រទេសឥណ្ឌា (-៤៥.៧)
ប្រភព៖ U.S. CENSUS BUREAU
ទីប្រឹក្សាលោក ត្រាំ បានប្រើពាក្យ “ការចែករំលែកបន្ទុក” ពិភាក្សាអំពីទស្សនវិជ្ជាទូលំទូលាយនៅពីក្រោយជំហរពន្ធដ៏ឈ្លានពាន ហើយប្រកែកថាប្រទេសផ្សេងទៀតនឹងទទួលបន្ទុកតម្លៃពន្ធ។ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចជាច្រើនបានចង្អុលបង្ហាញពីហានិភ័យដែលទាក់ទងនឹងការវាយលុកប្រទេសក្រីក្របំផុតមួយចំនួនក្នុងពិភពលោកជាមួយនឹងពន្ធគយខ្ពស់។ កម្ពុជាស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង ១១ ដែលមានចំណែកតូចមួយនៃឱនភាពពាណិជ្ជកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែមានការនាំចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែលតំណាងឱ្យជាង ១០% នៃ GDP របស់ខ្លួន នេះបើតាមមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសកល។ វាបានកត់សម្គាល់ថា “សម្រាប់អ្នកធ្វើការក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ លក្ខខណ្ឌគឺពិបាក ប៉ុន្តែប្រាក់ឈ្នួលការងារទាំងនេះតំណាងឱ្យឱកាសពិតប្រាកដ ជាពិសេសសម្រាប់ស្ត្រី” ។
យោងតាមលោក GILBERTO GARCIA-VAZQUEZ ប្រធានសេដ្ឋវិទូនៃក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវ DATAWHEEL បានឱ្យដឹងថា ទំនិញពីកម្ពុជាមានតម្លៃជាង មួយពាន់លានដុល្លារ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបាននាំចូលពីកម្ពុជារួចហើយនៅឆ្នាំនេះ កើនឡើង ២២.៥% ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ លោកបានបន្តថា៖ “ការកើនឡើងនេះគូសបញ្ជាក់ពីការពឹងផ្អែកកាន់តែខ្លាំងរបស់កម្ពុជាទៅលើអតិថិជនជនជាតិអាមេរិកដែលបច្ចុប្បន្នមានចំនួនជាងមួយភាគបីនៃការនាំចេញសរុបរបស់ប្រទេសនេះ”។ “ពន្ធថ្មីចំនួន ៤៩% ដាក់ដោយរដ្ឋបាល ត្រាំ អាចលុបបំបាត់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាចំនួន ៤.៥៦ ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល ៤ ឆ្នាំខាងមុខ លើសម្លៀកបំពាក់ និងទំនិញធ្វើដំណើរទទួលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងបំផុត”។
ជាឧទាហរណ៍ អាវយឺតប៉ាក់អាចបាត់បង់ ៥៤៨ លានដុល្លារ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យ DATAWHEEL ដែលបង្កហានិភ័យយ៉ាងខ្លាំងដល់ឧស្សាហកម្មកាត់ដេររបស់កម្ពុជា កម្លាំងពលកម្ម និងស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូល។
លោក BARNETT បានបន្ទរពីការភ័យខ្លាចទាំងនោះ ដោយនិយាយថា អត្រាពន្ធនឹងធ្វើឲ្យភាពក្រីក្រនៅកម្ពុជាកើនឡើង នាំឲ្យបាត់បង់ការងារ និងពង្រីកឱនភាពពាណិជ្ជកម្មបន្ថែមទៀត។
លោក BARNETT បាននិយាយថា “មានការភ័យស្លន់ស្លោបន្តិច ហើយវាជាសោកនាដកម្ម ដោយសារតែមានមនុស្សក្រីក្របំផុតនៅលើពិភពលោកចំនួន មួយលាននាក់កំពុងធ្វើការនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះនៅទីនេះក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយពួកគេភាគច្រើនជាស្ត្រីដែលព្យាយាមរកប្រាក់ចំណូល។ ប្រាក់ខែរបស់ពួកគេគឺប្រហែល ៣00 ដុល្លារ” ។ “កម្ពុជាស្ថិតនៅចន្លោះថ្ម និងដីរឹង”៕