យោធាប្រទេសថៃកំពុងបង្កការលំបាកប្រឆាំងទៅនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីនាំមកនូវសន្តិភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក អាស៊ាន និងពិភពលោក

*** English Below***
នេះគឺជាស្ថានភាពដ៏សោកសៅមួយដែលបានបន្ថែមកាន់តែខ្លាំងឡើង និងរីករាលដាលទៅលើឫសគល់ចម្បងដែលប្រទេសថៃកំពុងស្វែងរកការសម្លុតប្រទេសកម្ពុជាឱ្យទទួលយកការទាមទារដោយគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់របស់ប្រទេសថៃ មកលើដែនអធិបតេយ្យភាពប្រទេសកម្ពុជា គឺជាការទាមទារដែលរឹងទទឹងប្រឆាំងទៅនឹងទស្សនអន្តរជាតិលើបញ្ហាដែនអធិបតេយ្យភាព រួមទាំងសាលដីការបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ។

នេះគឺជាព័ត៌មានវិជ្ជមានមួយដែលប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានចូលធ្វើជាអ្នកសម្របសម្រួល និងត្រូវបានគេអះអាងថាបានបញ្ចុះបញ្ចូលប្រទេសថៃឱ្យបញ្ឈប់ការប្រយុទ្ធ ប៉ុន្តែវាគឺជារឿងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ថា បន្ទាប់ពីការសន្ទនាសម្របសម្រួលតាមទូរសព្ទរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក អានុទីន ឆានវីរគុល នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ បានប្រាប់សន្និសីទសារព័ត៌មានថា បទឈប់បាញ់នឹងកើតឡើង លុះត្រាណាតែ៖ «កម្ពុជាត្រូវបញ្ឈប់ការបាញ់ប្រហារ ដកកងទ័ពរបស់ខ្លួនចេញ និងដោះមីនទាំងអស់ដែលខ្លួនបានដាក់»។

វាហាក់ដូចជាគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ ខណៈពេលដែលយោធាថៃកំពុងធ្វើសកម្មភាពយោធានៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដោយវាយប្រហារភូមិឋាន និងទីតាំងវប្បធម៌របស់ខ្មែរ យោធាថៃ បានចៀសផុតពីគ្រាប់មីនហាក់ដូចជាអព្ភូតហេតុ ដែលគ្រាប់មីនទាំងនោះហើយដែលប្រទេសថៃបានអះអាងថាជាប្រភពធ្វើឱ្យយោធារបស់ខ្លួនទទួលរងរបួស។ វាគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ផងដែរថាប្រទេសថៃនៅតែបន្តការទាមទារនូវលក្ខខណ្ឌនានាសម្រាប់ការចរចាសន្តិភាព អំឡុងពេលដែលយោធារបស់ថៃកំពុងធ្វើសកម្មភាពឈ្លានពាន បាញ់ផ្លោង និងវាយប្រហារមកលើប្រទេសកម្ពុជា។

សរុបសេចក្តីមកយោធាប្រទេសថៃកំពុងបន្តសាកល្បងនូវឆន្ទៈ និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក អាស៊ាន និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនានាដើម្បីសន្តិភាពពិភពលោក។ យោធាដែលដាក់លក្ខខណ្ឌសម្រាប់សន្តិភាព ខណៈពេលដែលកំពុងវាយប្រហារ និងឈ្លានពានភាគីម្ខាងទៀត មិនមែនជាអ្នកចាប់អារម្មណ៍ដ៏ពិតប្រាកដចំពោះសន្តិភាពនោះទេ។ សកម្មភាពឈ្លានពានរបស់យោធាថៃប្រឆាំងនឹងប្រទេសកម្ពុជា គឺមិនស័ក្តិសមជាប្រទេសមានភាពចាស់ទុំ អភិវឌ្ឍន៍ ដែលមានការគោរពច្បាប់អន្តរជាតិនោះទេ។ អំពើឈ្លានពានដែលគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ត្រឹមត្រូវប្រឆាំងនឹងសមាជិកអាស៊ានដូចគ្នាត្រូវតែបញ្ឈប់។

ឆាំង យុ
នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា
ថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥

The Thai Military is Challenging the United States, ASEAN and the World’s Efforts at Peace

This is a tragic situation that continues to intensify and expand on the primary basis that Thailand is seeking to bully Cambodia into accepting Thailand’s illegitimate claims over Cambodian territory—claims that are contrary to international views on the matter including relevant International Court of Justice rulings.

It is positive news that the US President Trump intervened and purportedly convinced Thailand to cease hostilities; however, it is also notable that after the US President’s call with Thai Prime Minister Anutin Charnvirakul, Charnvirakul told a news conference that a ceasefire would only come about if “Cambodia will cease fire, withdraw its troops, remove all landmines it has planted”.

It seems striking that while Thai troops were maneuvering forces within sovereign Cambodian territory, and attacking Cambodian villages and cultural sites, Thai forces seemed to miraculously avoid any of the landmines that it claims are the source of Thai soldier casualties. It is also striking that Thailand continues to raise conditions for peace while its military forces maneuver in, fire upon, and attack Cambodia.

The bottom line is this: The Thai military is continuing to test the willingness and resolve of the United States, ASEAN and the world’s efforts at peace. An army that imposes conditions for peace while attacking and invading another party is not legitimately interested in peace. Thailand’s aggressive actions against Cambodia are inconsistent with a mature state that respects international law. This unjustified aggression against a fellow ASEAN member must be stopped.

Youk Chhang
Director
Documentation Center of. Cambodia
December 13, 2025