ការចាប់ខ្លួន ការចាប់ដាក់គុក និងការស្លាប់មនុស្សជាច្រើននាក់ បន្ទាប់ពីការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ប្រទេសកម្ពុជា
ដោយៈ សុបិន អ៊ុង កាសែត Khmer Post USA
ស្ត្រីម្នាក់អាយុ ៥៣ ឆ្នាំបានធ្វើអត្តឃាតកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែមីនា បន្ទាប់ពីកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលបានបណ្តេញអ្នកភូមិដោយហិង្សានៅស្រុកគូលែនខេត្តព្រះវិហារ ភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា។
របាយការណ៍ចេញផ្សាយដោយអង្គការ លីកាដូ កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមីនា បានឲ្យដឹងថា “កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធចម្រុះមួយក្រុម រួមទាំងមន្ត្រីអាវុធហត្ថ និងមន្ត្រីនគរបាល អមដោយមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅព្រឹកនេះ ដើម្បីទន្ទ្រានយកដីមានជម្លោះក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ដែលបណ្តាលឱ្យមានការប្រើប្រាស់ គ្រាប់រំសេវ និងការចាប់ខ្លួន។ របាយការណ៍រាយការណ៍ថា កម្លាំងចម្រុះប្រដាប់ដោយកាំភ្លើងស្វ័យប្រវត្តិបានចូលជាមួយត្រាក់ទ័រដើម្បីឈូសឆាយដីជម្លោះ។ អ្នកភូមិដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ ដោយមានការភ័យខ្លាចការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេត្រូវបានបំផ្លាញ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាទាមទារឱ្យកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលចាកចេញពីតំបន់នោះ ដែលនាំឱ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នា។ វីដេអូមួយដែលថតបាន គ្រាប់រំសេវត្រូវបានបាញ់ម្តងហើយម្តងទៀតដោយអាជ្ញាធរ បន្ថែមទាំងការប្រើប្រាស់គ្រាប់បែកផ្សែង។
ជាលទ្ធផល មនុស្សចំនួន ៤០នាក់ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅសាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ ២៨ នាក់ កំពុងជាប់ពន្ធនាគារ ខណៈមនុស្ស ៣០នាក់ រួមមានស្ត្រី និងកុមារតូចៗ បានរត់គេចខ្លួន និងស្នាក់នៅក្នុងព្រៃ ដើម្បីជៀសវាងការចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ។ ស្ត្រីម្នាក់ដែលនៅក្នុងភូមិ បាន ប្រាប់ សារព័ត៌មាន VOD ជាឯកច្ឆ័ន្ទនៅថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា ថា “គ្មានអ្វីឈឺចាប់ជាងនេះទេ ពេលឃើញផ្ទះយើងត្រូវភ្លើងឆេះ ហើយគេតាមប្រមាញ់យើង” បុរសម្នាក់ទៀតនិយាយថា “ស្លាប់ក៏ប្រសើរជាងគេយកដីយើងទាំងអស់ រស់គ្មានន័យទៀតទេ”។ ក្រុមនេះបានស្នាក់នៅក្នុងព្រៃអស់រយៈពេល ១០ ថ្ងៃដោយគ្មានអាហារ ឬទឹក គ្មានមុង កុមារខ្លះកើតជំងឺគ្រុនចាញ់។ ស្ត្រីម្នាក់បាននិយាយថា ពួកគេនឹងធ្វើអត្តឃាតជាក្រុមប្រសិនបើមិនមានដំណោះស្រាយនៅថ្ងៃខាងមុខ។
ឧប្បត្តិហេតុនេះជាជម្លោះដីធ្លីមួយក្នុងចំណោមជម្លោះដីធ្លីជាបន្តបន្ទាប់ជាច្រើនដែលបណ្តាលមកពីគោលនយោបាយសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ឧបទ្ទវហេតុពិសេសនេះពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុន Seladamex Co., Ltd. ដែលក្រុមហ៊ុនបានទទួលសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចក្នុងឆ្នាំ ២០១១ នៅឃុំស្រវ៉ាង និងឃុំភ្នំត្បែងពីរ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ ដីសម្បទាននេះបានបង្កើតជម្លោះដីធ្លីជាមួយប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារដែលរស់នៅក្នុងតំបន់នោះ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ មានតែ ១៣១ គ្រួសារបានរាយការណ៍ថា ទ្រព្យសម្បត្តិ និងដំណាំរបស់ពួកគេត្រូវបានបំផ្លាញដោយអាជ្ញាធរក្នុងនាមឲ្យក្រុមហ៊ុន នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការ លីកាដូ ។
ការប្រើកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដើម្បីបណ្តេញអ្នកភូមិដោយហិង្សា បានរំឭកដល់ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើននៃសហគមន៍បឹងកក់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំ ២០០៨ អំពើហិង្សាដ៏សាហាវក៏ត្រូវបានគេប្រើដើម្បីបណ្តេញអ្នកស្រុកដោយបង្ខំ និងត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍ផងដែរ។ ហើយនៅឆ្នាំ ២០០៧ មនុស្សពីរនាក់ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ដោយកងកម្លាំងសន្តិសុខ ខណៈពេលបណ្តេញអ្នកស្រុកនៅក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារនៅភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា។
កំណត់ត្រាបានបង្ហាញថា ផ្ទៃដីជាង ២.២៥ លានហិកតា (ឬ 5.56 លានអេខឺ acres) នៃសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច (ELC) ត្រូវបានចេញដោយរដ្ឋាភិបាលចន្លោះឆ្នាំ ២០០១ ដល់ឆ្នាំ ២០២២ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យចងក្រងដោយអង្គការ លីកាដូ ។ ប្រការនេះបានអនុញ្ញាតឱ្យមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការលាងឈើពាសពេញតំបន់ការពារនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដែលរួមចំណែកដោយផ្ទាល់ដល់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅកម្ពុជាប្រមាណ ៤០%។
ខេត្តព្រះវិហារ ស្រុកគូលែន គឺជាទីតាំងនៃប្រាសាទកោះកេរ ដែលមានចំងាយ ៧៥ ម៉ាយ ភាគឦសាននៃប្រាសាទអង្គរវត្ត។ ប្រាសាទទាំងនោះមានប្រាសាទ និងទីសក្ការៈជាច្រើនរួមមានរូបចម្លាក់ សិលាចារឹក គំនូរលើជញ្ជាំង និងសំណល់បុរាណវិទ្យា។ បន្ទាប់ពីការរកឃើញផ្នែកបុរាណវិទ្យាថ្មីៗនេះ វាត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣។ កោះកេរ គឺជារាជធានីនៃអាណាចក្រខ្មែរក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីរវាងឆ្នាំ ៩២៨-៩៤១ នៃគ.ស. ក្រោមស្ថាបនិករបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៤។ វាស្ថិតនៅចន្លោះជម្រាលភ្នំដងរែកខាងត្បូង និងភ្នំគូលែន ជិតព្រំដែនថៃ។
អំណោយផលនៅភាគឦសាន ដូចជាព្រះវិហារ និងមណ្ឌលគិរី ត្រូវបានគេស្គាល់ថាសម្បូរដោយមាស ត្បូងមានតម្លៃ ឈើធំៗ ហើយភាគច្រើនមានជនជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅ ច្រើន។ វាជាកន្លែងដ៏ស័ក្តិសមសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលទទួលបាន ELCs ដើម្បីទាញយកធនធានធម្មជាតិរបស់ប្រទេស។ គោលនយោបាយ ELCs បានបង្កើតសុបិន្តអាក្រក់សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សបានប៉ាន់ប្រមាណថា ប្រជាជនកម្ពុជាប្រហែល ៤០០០០០ នាក់ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយការរំលោភដីធ្លី ដែលភាគច្រើនមានទំនាក់ទំនងជាមួយ ELCs រវាងឆ្នាំ ២០០៣ និង ២០១២។
នៅខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១២ រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសហាមឃាត់ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចថ្មី (ELCs)។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កំណត់ត្រាបានបង្ហាញថា ដីសម្បទានមិនទាន់ឈប់ទេ ផ្ទុយទៅវិញបានបន្តរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ជាមួយនឹង ELCs ចំនួន ១៣១ ស្មើនឹង ៥.៥៦ លានហិចតា ដែលស្មើនឹង ១៤% នៃផ្ទៃដីសរុបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា មានទំហំផប៉ុនផ្ទៃដីរដ្ឋ New Jersey នេះបើយោងតាមទិន្នន័យ ចងក្រងដោយក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ ។
ក្រោយរបបខ្មែរក្រហមចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ បានលប់ចោលកម្មសិទ្ធិឯកជនទាំងអស់។ ពលរដ្ឋកម្ពុជាប្រឈមនឹងបញ្ហាសិទ្ធិដីធ្លីពិតប្រាកដ។ សព្វថ្ងៃនេះ ការធានាសិទ្ធិលើអចលនទ្រព្យរឹង (ពិតប្រាកដ) គឺសម្រាប់តែអ្នកដែលមានទំនាក់ទំនងនយោបាយប៉ុណ្ណោះ។ ប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញអាចទទួលបានសិទ្ធិ ដកហូតកម្មសិទ្ធិក្នុងករណីដែលរដ្ឋា ភិបាលយកវាមកធ្វើជាតំបន់ការពារមានចំនួន ៤១% នៃប្រទេស ឬប្រគល់ឱ្យក្រុមហ៊ុនបរទេសដើម្បីអភិវឌ្ឍតាមរយៈសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច៕