អនុប្រធានាធិបតី វ៉ានស៍ ចោទប្រកាន់ដាណឺម៉ាកថា មិនរក្សាដែនដីហ្គ្រីនលែន ឱ្យមានសុវត្ថិភាពពីរុស្ស៊ី និង ចិន

ព័ត៌មានសង្ខេប៖
• លោក វ៉ានស៍ និយាយថា ដាណឺម៉ាកមិនបានរក្សាដែនដី ហ្គ្រីនលែន ឱ្យមានសុវត្ថិភាព។
• លោក វ៉ានស៍ ស្នើសុំឱ្យប្រជាជនគ្រីនឡែន ចាប់ដៃគូជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។
• នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ្គ្រីនលែននិយាយថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបង្ហាញពី
ការខ្វះការគោរព។

NUUK ហ្គ្រីនលែន/WASHINGTON (សារព័ត៌មាន Reuters) – អនុប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ជេឌី វ៉ានស៍ នៅថ្ងៃសុក្របានចោទប្រកាន់ប្រទេសដាណឺម៉ាកថាមិនបានធ្វើការងារល្អក្នុងការរក្សា ដែនដី ហ្គ្រីនលែន ឱ្យមានសុវត្ថិភាព ហើយបានស្នើឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងការពារទឹកដីពាក់កណ្តាលស្វយ័តនៃប្រទេសដាណឺម៉ាកដែលប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បានបញ្ជាក់ថាឱ្យយកវាមកកាន់កាប់។

ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចទៅកាន់មូលដ្ឋានយោធាអាមេរិកនៅ Pituffik ភាគខាងជើងនៃកោះអាកទិក លោក វ៉ានស៍ បាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកមិនមានផែនការភ្លាមៗដើម្បីពង្រីកវត្តមានយោធារបស់ខ្លួននៅលើដីនោះទេ ប៉ុន្តែនឹងវិនិយោគលើធនធាន រួមទាំងនាវាកងទ័ពជើងទឹកបន្ថែម។
លោកបានសន្យាគោរពអធិបតេយ្យភាពរបស់ដែនដីហ្គ្រីនលែន ប៉ុន្តែក៏បានស្នើថា ដែនដីនឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការចាប់ដៃគូជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីដាណឺម៉ាកបានហៅថាវាថា អយុត្តិធម៌។

លោក វ៉ានស៍ បាននិយាយថា “ប្រទេសដាណឺម៉ាកមិនបានរក្សាល្បឿន និងលះបង់ធនធានដែលចាំបាច់ដើម្បីរក្សាមូលដ្ឋាននេះ ដើម្បីរក្សាកងទ័ពរបស់យើង ហើយតាមទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ ដើម្បីការពារប្រជាជន ហ្គ្រីនលែន ឱ្យមានសុវត្ថិភាពពីការលុកលុយដ៏ខ្លាំងក្លាជាច្រើនពីរុស្ស៊ី ពីប្រទេសចិន និងប្រទេសដទៃទៀត”។ លោកមិនបានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីការញុះញង់ដែលចោទប្រកាន់នោះទេ។

លោក ត្រាំ បាននិយាយជាញឹកញាប់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកមានសន្តិសុខរឹងមាំ ដើម្បីទទួលបានកោះនេះ ដែលត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសដាណឺម៉ាកតាំងពីឆ្នាំ ១៧២១។

ការវាយប្រហារដ៏មុតស្រួចរបស់ លោក វ៉ានស៍ ប្រឆាំងនឹងប្រទេសដាណឺម៉ាក ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏យូរលង់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងជាសមាជិកអង្គការ ណាតូ បានផ្តល់ឧទាហរណ៍មួយទៀតនៃការយកចិត្តទុកដាក់តិចតួចដែលរដ្ឋបាល ត្រាំ មានសម្រាប់សម្ព័ន្ធភាពជាប្រពៃណីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។

ជាពិសេស លោក វ៉ានស៍ មិនបញ្ឈប់ត្រឹមការផ្ញើសាររបស់គាត់ទេ។ លោកបានប្រៀនប្រដៅដល់ មន្ត្រីអឺរ៉ុបអំពីសេរីភាពនៃការនិយាយស្តី និងការធ្វើចំណាកស្រុកខុសច្បាប់នៅលើទ្វីបក្នុងអំឡុងពេលធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសកាលពីខែមុន ហើយក្រោយមកបានចោទប្រកាន់ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោក វូឡូឌីមៀ ហ្សេឡិនស្គី ថាមិនបានបង្ហាញពីការដឹងគុណគ្រប់គ្រាន់ដល់លោក ត្រាំ ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំដ៏ចម្រូងចម្រាសនៅឯសេតវិមាន។

នៅទីក្រុង ហ្គ្រីនលែន កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក វ៉ានស៍ បាននិយាយថា រុស្ស៊ី ចិន និងប្រជាជាតិផ្សេងទៀតកំពុងមាន “ចំណាប់អារម្មណ៍ពិសេស” លើផ្លូវឆ្លងកាត់តំបន់អាកទិក ផ្លូវទ័ពជើងទឹក និងរ៉ែនៅក្នុងតំបន់។ លោកបាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងវិនិយោគធនធានបន្ថែមទៀត រួមទាំងនាវាកងទ័ពជើងទឹក និងនាវាយោធាបំបែកផ្ទាំងទឹកកក ដែលនឹងមានវត្តមានកាន់តែច្រើននៅក្នុងប្រទេស។

ខណៈដែល ប្រជាជន ហ្គ្រីនលែន បានសម្តែងការមិនសប្បាយចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោក វ៉ានស៍ បានប្តេជ្ញាថាប្រជាជន ហ្គ្រីនលែន នឹងមាន “ការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯង” ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងគោរពអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន។

លោក វ៉ានស៍ បាននិយាយថា “ខ្ញុំគិតថាទីបំផុតពួកគេនឹងចាប់ដៃគូជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក” ។ “យើងអាចធ្វើឱ្យពួកគេកាន់តែមានសុវត្ថិភាព។ យើងអាចការពារបានកាន់តែច្រើន។ ហើយខ្ញុំគិតថាពួកគេនឹងមានសេដ្ឋកិច្ចប្រសើរជាងមុនផងដែរ។”

ការលើកឡើងរបស់លោកបានធ្វើឡើងតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីសម្ព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលដ៏ទូលំទូលាយថ្មីមួយ ដែលមានគោលបំណងរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសដាណឺម៉ាកនាពេលនេះ ត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងរដ្ឋធានី Nuuk ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់ហ្គ្រីនលែន លោក Jens-Frederik Nielsen បាននិយាយថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្ហាញពី “ការខ្វះការគោរព” ខណៈដែលមេដឹកនាំប្រទេសដាណឺម៉ាកបានសម្តែងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេការពារហ្គ្រីនលែន ។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីដាណឺម៉ាក លោក Mette Frederiksen បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយទៅកាន់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានដាណឺម៉ាក Ritzau ថា “អស់ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ យើងបានឈរក្បែរជនជាតិអាមេរិក ក្រោមកាលៈទេសៈដ៏លំបាក។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសដាណឺម៉ាក លោក Lars Lokke Rasmussen បាននិយាយថា លោក វ៉ានស៍ “មានចំណុចមួយដែលយើងធ្វើមិនបានគ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែខ្ញុំមានការខឹងសម្បារបន្តិច ព្រោះ សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ធ្វើមិនបានគ្រប់គ្រាន់ផងដែរ”។
លោក Rasmussen បាននិយាយថា សព្វថ្ងៃនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកមានមូលដ្ឋានមួយដែលមានទាហានចំនួន ២០០ នាក់ ខណៈដែលក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមត្រជាក់ សហរដ្ឋអាមេរិកមានការដំឡើងមូលដ្ឋានយោធាចំនួន ១៧ កន្លែងនៅ ដែនដី ហ្គ្រីនលែន ដែលមានទាហានចំនួន ១០០០០ នាក់ ។

ខណៈដែលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក វ៉ានស៍ កំពុងប្រព្រឹត្តទៅ លោក ត្រាំ បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅសេតវិមានថា សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវការ ដែនដី ហ្គ្រីនលែន ដើម្បីធានាបាននូវ “សន្តិភាពនៃពិភពលោកទាំងមូល” ។

[1/5] អនុប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ជេឌី វ៉ានស៍ អមដោយរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងថាមពល លោក Chris Wright និងទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិអាសហរដ្ឋមេរិក លោក Mike Waltz ថ្លែងនៅឯមូលដ្ឋានអវកាស Pituffik របស់យោធាសហរដ្ឋអាមេរិកនៅ Greenland នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៥។ ដោយលោក Jim Watson/Pool តាមរយៈ REUTERS Purchase Licensing Rights, opens new tab

“យើងត្រូវការ ហ្គ្រីនលែន មានសារៈសំខាន់សម្រាប់សន្តិសុខអន្តរជាតិ។ យើងត្រូវតែបានហ្គ្រីនលែន ។ មិនបាច់សួរសំណួរថា ‘តើអ្នកគិតថា យើងអាចធ្វើដោយគ្មានវាទេ?’ យើងមិនអាចអត់វាបានទេ” នេះបើតាមសំដីរបស់លោក ត្រាំ ។

លោក ត្រាំ បាននិយាយថាផ្លូវទឹករបស់ ហ្គ្រីនលែន មាន “នាវាចិន និងរុស្ស៊ីនៅគ្រប់ទីកន្លែង” ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងមិនពឹងផ្អែកលើប្រទេសដាណឺម៉ាក ឬនរណាម្នាក់ផ្សេងទៀតដើម្បីដោះស្រាយស្ថានភាពនោះទេ។

ដំណើរត្រឡប់ក្រោយ
លោក វ៉ានស៍ បានស្វាគមន៍សមាជិកនៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធសហរដ្ឋអាមេរិកភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការមកដល់របស់គាត់ ដោយអរគុណពួកគេសម្រាប់ការបម្រើការងាររបស់ពួកគេនៅលើមូលដ្ឋានដាច់ស្រយាលដែលមានចម្ងាយ ៧៥០ ម៉ាយ (ឬ ១២០០ គីឡូម៉ែត្រ) ភាគខាងជើងនៃតំបន់រង្វង់អាកទិក។ សីតុណ្ហភាពខាងក្រៅនៅ Pituffik គឺដក៣អង្សាហ្វារិនហៃ (ដក១៩អង្សាសេ)។

ភរិយារបស់លោក វ៉ានស៍ គែលោកស្រី Usha ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិ Mike Waltz និងលេខាធិការថាមពល Chris Wright បានអមដំណើរគាត់ក្នុងដំណើរនេះ។
នៅក្រោមលក្ខខណ្ឌនៃកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ១៩៥១ សហរដ្ឋអាមេរិកមានសិទ្ធិទៅទស្សនាមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួននៅពេលណាដែលខ្លួនចង់ ដរាបណាសហរដ្ឋអាមេរិកជូនដំណឹងដល់ហ្គ្រីនលែន និង ទីក្រុង ខូផិនហាក់ Copenhagen ។ Pituffik ស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវខ្លីបំផុតពីអឺរ៉ុបទៅ អាមេរិកខាងជើង ហើយមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ប្រព័ន្ធព្រមានមីស៊ីលផ្លោងរបស់សហរដ្ឋ អាមេរិក។

កោះដែលមានរដ្ឋធានីនៅជិតទីក្រុងញូវយ៉កជាងទីក្រុង ខូផិនហាក់ របស់ប្រទេសដាណឺម៉ាក មានធនធានរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័នធម្មជាតិ ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍន៍មានភាពយឺតយ៉ាវ ហើយវិស័យរុករករ៉ែត្រូវបានគេមើលឃើញថាការវិនិយោគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមានកម្រិតខ្លាំងណាស់។ ក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែដែលកំពុងប្រតិបត្តិការនៅហ្គ្រីនឡែនភាគច្រើនជាជនជាតិអូស្ត្រាលី កាណាដា ឬអង់គ្លេស។

មន្ត្រីសេតវិមានបាននិយាយថា ហ្គ្រីនលែនមានការផ្គត់ផ្គង់រ៉ែដ៏កម្រ ដែលនឹងផ្តល់ថាមពលដល់សេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកជំនាន់ក្រោយ។

លោក Andreas Oesthagen អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ផ្នែកនយោបាយ និងសន្តិសុខនៅតំបន់អាក់ទិកនៅវិទ្យាស្ថាន Fridtjof Nansen ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុង អូស្លូ បាននិយាយថា សំណួរឥឡូវនេះគឺថាតើលោក ត្រាំ មានឆន្ទៈជំរុញគំនិតរបស់គាត់ក្នុងការកាន់កាប់កោះនេះប៉ុណ្ណា។
លោកបានប្រាប់សារព័ត៌មាន រ៉យទ័រថា “វានៅតែមិនទំនងដែលថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងប្រើមធ្យោបាយយោធា” ។

លោកបានបន្ថែមថា “ប៉ុន្តែវាជាអកុសលទំនងជាប្រធានាធិបតី ត្រាំ និងអនុប្រធានាធិបតី លោក វ៉ានស៍ នឹងបន្តប្រើមធ្យោបាយនៃការសម្ពាធផ្សេងទៀត ដូចជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍មិនច្បាស់លាស់ ដំណើរទស្សនកិច្ចពាក់កណ្តាលផ្លូវការទៅកាន់ ហ្គ្រីនលែន និងបទដ្ឋានឧបករណ៍សេដ្ឋកិច្ច” ។

ការស្ទង់មតិបានបង្ហាញថាប្រជាជនហ្គ្រីនលែន ស្ទើរតែទាំងអស់ប្រឆាំងនឹងការក្លាយជាផ្នែកនៃសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្រុមបាតុករប្រឆាំងអាមេរិក ខ្លះពាក់មួកមានសរសេរថា “ធ្វើឲ្យអាមេរិកចេញឲ្យឆ្ងាយ Make America Go Away” និងកាន់បដា ” ពួកអាមេរិកទៅស្រុលវិញ Yankees Go Home” បានធ្វើបាតុកម្មដ៏ធំបំផុតមិនធ្លាប់មាននៅ ហ្គ្រីនលែន ។

កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ អ្នកស្រុកនៅ Nuuk បានដោតទង់ជាតិ ហ្គ្រីនលែន នៅក្នុងព្រិល និងសញ្ញាក្រដាសកាតុងជាភាសាអង់គ្លេសសរសេរថា “ទឹកដីរបស់យើង អនាគតរបស់យើង”។
លោក Nielsen កាលពីថ្ងៃសុក្រ បានជំរុញឱ្យមានការឯកភាពនយោបាយ។ គណបក្សដែលគាំទ្រអាជីវកម្មរបស់គាត់ គឺគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដែលគាំទ្រឯករាជ្យភាពបន្តិចម្តងៗពីប្រទេសដាណឺម៉ាក បានលេចចេញជាគណបក្សដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា។

លោក Nielsen បានប្រាប់សន្និសីទសារព័ត៌មានមួយថា “នៅពេលដែលយើងជាប្រជាជនស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធ យើងត្រូវឈរជាមួយគ្នា” ។